بازار طلا در هفته‌ای که گذشت، شاهد یکی از پرنوسان‌ترین و صعودی‌ترین دوره‌های خود بود. همگام با جهش قابل‌توجه اونس جهانی و افزایش نرخ ارز در بازار داخلی، قیمت طلا و انواع سکه در ایران رکوردهای بی‌سابقه‌ای را ثبت کرد و توجه تحلیلگران و سرمایه‌گذاران را به خود جلب نمود. این تحولات نشان‌دهنده واکنش پویای بازار به عوامل کلان اقتصادی و سیاسی در سطوح بین‌المللی و داخلی است.
روند صعودی قیمت طلا در بازارهای جهانی: عوامل و ارقام
تحولات اخیر در صحنه سیاسی و اقتصادی ایالات متحده، به ویژه با آغاز به کار دولت جدید، کاتالیزوری برای افزایش چشمگیر قیمت طلا در بازارهای جهانی شد. اونس جهانی طلا که ابتدای هفته منتهی به ۲۳ آبان‌ماه (۱۴ نوامبر ۲۰۲۵) در محدوده ۴۰۰۰ دلار قرار داشت، با شتابی بی‌سابقه اوج گرفت و تا روز جمعه به ۴۲۳۳ دلار رسید. این افزایش ۲۳۲ دلاری در یک هفته، رکوردی تازه در سال‌های اخیر محسوب می‌شود که نشان‌دهنده تغییر جهت محسوس در انتظارات بازار است. همزمان، قیمت نقره نیز با رشدی چشمگیر مواجه شد و با افزودن ۵ دلار و ۹۰ سنت به ارزش خود، به ۵۴ دلار و ۲۱ سنت رسید که نشان‌دهنده رونق کلی در بازار فلزات گرانبها در این دوره است.
بازار داخلی طلا: رکوردهای جدید در سایه افزایش قیمت‌ها و نرخ ارز
هم‌جهتی دو عامل اصلی؛ یعنی صعود قیمت جهانی طلا و همچنین رشد نرخ ارز در بازار داخلی، موجب شد تا بازار طلا و سکه در ایران نیز با شیبی تند صعودی شود. نرخ هر دلار آمریکا در بازار آزاد از ۱۰۸ هزار تومان به ۱۱۳ هزار تومان افزایش یافت که این خود بار مضاعفی بر دوش قیمت‌گذاری داخلی طلا گذاشت.
بر این اساس، انواع سکه و طلای ۱۸ عیار با ثبت رکوردهای جدید، افزایش‌های قابل‌ملاحظه‌ای را تجربه کردند:
سکه طرح جدید: با افزایشی حدود ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، به ۱۱۹ میلیون تومان رسید (و در مقاطعی حتی ۱۲۰ میلیون تومان معامله شد).
سکه طرح قدیم: رشد ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومانی را تجربه کرد و ۱۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ثبت شد.
نیم‌سکه: ۴ میلیون تومان گران‌تر شد و در ۶۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قرار گرفت.
ربع‌سکه: ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت و به ۳۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید.
سکه یک گرمی: ۶۰۰ هزار تومان رشد کرد و ۱۷ میلیون تومان به فروش رسید.
مثقال طلای آب‌شده: با افزایشی معادل ۴ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان، به ۴۹ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان رسید.
طلای ۱۸ عیار: یک میلیون و ۵۰ هزار تومان گران شد و در ۱۱ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان قرار گرفت.
کاهش حباب سکه و نقش بانک مرکزی در کنترل بازار طلا
با وجود این جهش قیمتی در بازار طلا و سکه، نکته جالب توجه، کاهش حباب سکه بود. این حباب از ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان به ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان تقلیل یافت که نشان از اثربخشی سیاست‌های مداخله‌ای بانک مرکزی دارد. اقداماتی نظیر مدیریت عرضه و تجربه موفق طرح‌های پیش‌فروش و حراج سکه در سال‌های گذشته، به وضوح توانسته است در کنترل هیجانات بازار و جلوگیری از رشد غیرمنطقی قیمت‌ها نقش مؤثری ایفا کند. این رویکرد به ویژه در شرایطی که قیمت طلا تحت تأثیر عوامل متعدد جهانی و داخلی است، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند.
تحلیل دلایل بنیادی جهش قیمت طلا در عرصه بین‌الملل
کارشناسان اقتصادی، چندین عامل کلیدی را در پس پرده افزایش قابل‌توجه قیمت جهانی طلا شناسایی کرده‌اند. این عوامل بنیادی نشان می‌دهند که تمایل به خرید طلا به‌عنوان یک دارایی امن، صرفاً یک هیجان لحظه‌ای نیست، بلکه ریشه در تحولات عمیق‌تر اقتصادی دارد:
افزایش کسری بودجه آمریکا و تضعیف دلار: فزونی کسری بودجه در ایالات متحده و در پی آن تضعیف ارزش دلار، جذابیت طلا را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی افزایش داده است. طلا معمولاً در مقابل کاهش ارزش پول‌های فیات، به‌ویژه دلار، به‌عنوان یک پناهگاه امن و ابزاری برای حفظ ارزش سرمایه عمل می‌کند.
انتظار کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو: گمانه‌زنی‌ها و انتظارات بازار مبنی بر کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا، هزینه فرصت نگهداری طلا (که سود بهره‌ای ندارد) را کاهش داده و این فلز گرانبها را برای سرمایه‌گذاری جذاب‌تر می‌سازد.
کندی رشد اقتصادی جهانی: نگرانی‌ها از کندی رشد اقتصادی در سطح جهانی و افزایش ریسک‌های رکود، سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن سوق می‌دهد که طلا در صدر آن‌ها قرار دارد و به‌عنوان یک ابزار بیمه در برابر عدم قطعیت‌ها عمل می‌کند.
افزایش تقاضای کشورهای نوظهور: کشورهایی مانند چین، هند و برزیل به طور فزاینده‌ای به سمت خرید طلا حرکت کرده‌اند. به خصوص افزایش تقاضای چین به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد اخیر، نقش پررنگی در این جهش داشته است. بانک‌های مرکزی این کشورها نیز به جمع خریداران عمده طلا پیوسته‌اند تا ذخایر ارزی خود را متنوع‌تر کرده و اتکای خود را به دلار کاهش دهند.
برآیند این عوامل و نگرانی‌های مرتبط با تورم، حاکی از آن است که تمایل سرمایه‌گذاران به خرید طلا در سطحی بالا باقی خواهد ماند. تحلیلگران بازار پیش‌بینی می‌کنند که روند افزایشی ملایم قیمت طلا در میان‌مدت و بلندمدت ادامه‌دار خواهد بود، مگر آنکه شاهد تغییرات بنیادی و غیرمنتظره‌ای در سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی بزرگ، به‌ویژه فدرال رزرو، یا تحولات عمده اقتصادی و ژئوپلیتیکی باشیم. این وضعیت، طلا را همچنان در کانون توجه بازارهای مالی قرار می‌دهد.
مطالب مرتبط
- فارس با پیش‌بینی تولید ۳.۵ میلیون تن، جایگاه خود را در بازار ذرت علوفه‌ای کشور تحکیم می‌بخشد
- فروش جهانی خودروهای برقی با رشدی چشمگیر در اکتبر، رکورد جدیدی ثبت کرد
- پرداخت ۲۳۵ میلیارد ریال تسهیلات جدید، موتور محرک نوسازی بافت فرسوده قزوین را روشن کرد
- فروش جهانی خودروهای برقی با رشدی چشمگیر در اکتبر، رکورد جدیدی ثبت کرد