بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف ارتقای شفافیت، تسهیل فرآیندهای اداری و تحقق دولت الکترونیک، تمامی مراحل ثبت و صدور مجوزهای فعالیت را به صورت الکترونیکی و از طریق درگاه ملی مجوزهای کشور انجام می‌دهد. این تحول مهم، گامی مؤثر در کاهش بروکراسی اداری و افزایش سرعت ارائه خدمات به متقاضیان محسوب می‌شود.
ثبت درخواست مجوز از طریق درگاه ملی؛ آغاز مسیر دیجیتال
بر اساس قوانین مربوط به تسهیل صدور مجوزها و بهبود محیط کسب‌وکار، تمامی نهادهای صادرکننده مجوز موظف شده‌اند فرآیند ثبت و صدور مجوز را به صورت غیرکاغذی و از طریق درگاه ملی مجوزها انجام دهند. بانک مرکزی نیز در راستای اجرای این تکلیف قانونی، اطلاعات کامل مربوط به مدارک، شرایط و استعلام‌های لازم برای صدور مجوز را در قالب کاربرگ‌های مصوب در این درگاه بارگذاری کرده است.
متقاضیان تأسیس یا فعالیت در قالب اشخاص تحت نظارت بانک مرکزی می‌توانند با مراجعه به درگاه ملی مجوزها، ضمن آگاهی از الزامات قانونی، درخواست خود را ثبت و پیگیری کنند. این اقدام نه‌تنها فرآیند صدور مجوز را تسهیل کرده، بلکه امکان نظارت دقیق‌تر بر روند صدور مجوزها را فراهم آورده است.
صدور مجوز الکترونیکی با شناسه یکتا؛ پایان اعتبار مجوزهای کاغذی
یکی از ارکان اصلی این تحول، اختصاص شناسه یکتای الکترونیکی به هر مجوز صادره است. این شناسه شامل اطلاعات دقیق مجوز از جمله نام دارنده، نوع فعالیت، محل استقرار، تاریخ اعتبار و سایر جزئیات است و از طریق بانک اطلاعات کسب‌وکار ایران قابل استعلام خواهد بود.
بر اساس قانون، هرگونه استعلام، تمدید یا ابطال مجوز تنها از طریق این شناسه یکتا امکان‌پذیر است و کسب‌وکارهایی که فاقد آن باشند، از نظر قانونی بدون مجوز تلقی می‌شوند. همچنین در مواجهه با مأموران دولتی، انتظامی یا قضایی، ارائه شناسه یکتا کفایت می‌کند و درخواست مدارک اضافی جرم‌انگاری شده است.
ساماندهی مجوزهای قدیمی؛ تسهیل در دریافت شناسه یکتا
بانک مرکزی با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی، اطلاعات کامل مجوزهای قدیمی را به‌صورت مستقیم به درگاه ملی ارسال کرده تا شناسه یکتا برای آن‌ها صادر شود. این اقدام باعث شده بخش قابل توجهی از مجوزهای پیشین، بدون نیاز به مراجعه حضوری یا خوداظهاری، به‌روزرسانی شوند.
برای دارندگان مجوزهای قدیمی که هنوز شناسه یکتا دریافت نکرده‌اند، امکان ثبت درخواست از طریق لینک مخصوص در درگاه ملی فراهم شده است. بانک مرکزی نیز تمهیدات فنی و اجرایی لازم را برای بررسی و صدور شناسه یکتا در نظر گرفته است.
حذف کامل مجوزهای فیزیکی؛ حرکت به سوی دولت هوشمند
با اجرای کامل این طرح، صدور مجوزهای فیزیکی متوقف شده و تمامی مجوزها صرفاً به‌صورت الکترونیکی صادر می‌شوند. در زمان تمدید مجوز، نسخه‌های کاغذی منقضی‌شده باید به بانک مرکزی ارائه و جمع‌آوری شوند تا از بروز تداخل در فعالیت‌های اشخاص تحت نظارت جلوگیری شود.
بانک مرکزی همچنین اقدامات لازم برای اطلاع‌رسانی به نهادهای قانونی و ذی‌ربط را انجام داده تا از حذف مجوزهای کاغذی و صدور الکترونیکی آگاه شوند و فرآیندهای خود را با این تحول هماهنگ کنند.
گامی بلند در مسیر تحول دیجیتال و ارتقای خدمات عمومی
این اقدام بانک مرکزی نه‌تنها موجب تسهیل فرآیندهای اداری و افزایش بهره‌وری شده، بلکه زمینه‌ساز ارائه خدمات بهتر به جامعه و ذی‌نفعان خواهد بود. امید می‌رود سایر نهادها نیز با الگوبرداری از این تحول، در مسیر بهبود خدمات و افزایش رفاه عمومی گام بردارند.
