بورس انرژی ایران در ادامه مسیر توسعه ابزارهای مالی مرتبط با بهینه‌سازی مصرف انرژی، اعلام کرده است که پذیرش اوراق گواهی صرفه‌جویی گازوئیل در نیمه نخست شهریور آغاز خواهد شد. این اقدام با هدف کاهش مصرف بی‌رویه گازوئیل در صنایع و تأمین بهتر سوخت نیروگاه‌های برق حرارتی صورت می‌گیرد و می‌تواند نقش مهمی در کاهش ناترازی انرژی کشور ایفا کند.
هدف از انتشار اوراق صرفه‌جویی گازوئیل
با توجه به تجربیات موفق بورس انرژی در عرضه گواهی‌های صرفه‌جویی برق و گاز، این بار تمرکز بر گازوئیل به‌عنوان یکی از پرمصرف‌ترین حامل‌های انرژی در کشور قرار گرفته است. کارشناسان معتقدند کمبود گازوئیل، به‌ویژه برای نیروگاه‌های برق حرارتی، یکی از عوامل اصلی کمبود برق در کشور است. از این رو، انتشار اوراق صرفه‌جویی گازوئیل می‌تواند با ایجاد انگیزه در صنایع برای کاهش مصرف، بخشی از این مشکل را برطرف کند.
جزئیات عرضه اوراق و نحوه معاملات
بر اساس اعلام رسمی بورس انرژی، جلسه هیئت پذیرش این اوراق در هفته اول شهریور برگزار خواهد شد و پس از اخذ تأییدیه‌های لازم از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، عرضه آغاز می‌شود. سقف معاملات روزانه این اوراق معادل ۳ میلیون لیتر گازوئیل خواهد بود و فرآیند خرید و فروش آن مشابه گواهی‌های صرفه‌جویی برق و گاز در بازار سایر اوراق بورس انرژی انجام می‌شود.
این اوراق به‌صورت مشوق‌محور طراحی شده‌اند تا صنایع مصرف‌کننده گازوئیل را به کاهش مصرف ترغیب کنند. در صورت حمایت‌های لازم، این ابزار مالی می‌تواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در کاهش ناترازی انرژی کشور مؤثر واقع شود.
مصرف گازوئیل در ایران؛ آمار و تحلیل
طبق آمار وزارت نفت، مصرف روزانه گازوئیل در کشور حدود ۱۲۰ میلیون لیتر است که از این میزان، ۹۰ میلیون لیتر در بخش حمل‌ونقل و صنعت و ۳۰ میلیون لیتر در نیروگاه‌های برق حرارتی مصرف می‌شود. این آمار نشان می‌دهد که بیش از نیمی از مصرف گازوئیل کشور در حوزه‌های صنعتی و تولید برق صورت می‌گیرد؛ بنابراین هرگونه صرفه‌جویی در این بخش‌ها می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در تأمین سوخت نیروگاه‌ها و کاهش فشار بر شبکه برق داشته باشد.
نقش اوراق صرفه‌جویی در مقابله با قاچاق و افزایش شفافیت
یکی دیگر از مزایای انتشار اوراق گواهی صرفه‌جویی گازوئیل، ایجاد شفافیت در معاملات و کاهش زمینه‌های قاچاق این حامل انرژی است. با ورود گازوئیل به بازارهای مالی و نظارت دقیق بر مصرف آن، امکان سوءاستفاده و خروج غیرقانونی این سوخت از چرخه رسمی کاهش خواهد یافت.
چشم‌انداز آینده بورس انرژی در مدیریت مصرف سوخت
بورس انرژی ایران با تأکید بر تجربه موفق در عرضه گواهی‌های صرفه‌جویی برق و گاز، اکنون با ورود به حوزه گازوئیل، در تلاش است تا زیرساخت‌های مدیریت مصرف انرژی را در سطحی گسترده‌تر توسعه دهد. این اقدام می‌تواند به‌عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در مقابله با بحران انرژی و بهینه‌سازی مصرف در صنایع کشور تلقی شود.
در شرایطی که کشور با چالش‌های جدی در تأمین برق و سوخت مواجه است، ابزارهای مالی نوین مانند اوراق صرفه‌جویی گازوئیل می‌توانند نقش کلیدی در ایجاد تعادل و پایداری در بازار انرژی ایفا کنند.
