آخرین ویرایش در اکتبر 4, 2025 توسط امیرمهدی صارمی
یافتههای کلیدی مطالعه در خصوص بیخوابی مزمن
یک پژوهش تازه در کلینیک مایو نشان داده است سالمندان مبتلا به بیخوابی مزمن در مقایسه با افرادی که خواب باکیفیت دارند:
- ۴۰٪ بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل یا اختلال شناختی خفیف هستند.
- معادل بیش از ۳.۵ سال پیری سریعتر مغز گزارش میشود.
این نتایج از پیگیری حدود ۲۷۵۰ نفر با میانگین سنی ۷۰ سال طی ۵ سال بهدست آمده که ۱۶٪ از شرکتکنندگان، معیارهای بیخوابی مزمن (مشکل در بهخوابرفتن حداقل ۳ شب در هفته به مدت ≥۳ ماه) را داشتند.
مکانیسمهای احتمالی تأثیر بیخوابی مزمن بر مغز
مطالعات نشان میدهند بیخوابی مزمن میتواند:
- انباشت پلاکهای آمیلوئید-β را تشدید کند؛ عاملی شناختهشده در ابتلا به آلزایمر.
- کارایی «سیستم گلیمفاتیک» مغز برای پاکسازی سموم را کاهش دهد و آسیب رگهای کوچک مغزی را تشدید کند.
همچنین افرادی که ژن APOE۴- (عامل ژنتیکی پرخطر آلزایمر) را دارند، در صورت بیخوابی مزمن کاهش سریعتری در حافظه و مهارتهای تفکر را تجربه کردهاند.
راهکارهای ساده برای مقابله با بیخوابی مزمن
برای حفظ سلامت مغز و کاهش اثرات منفی بیخوابی مزمن، میتوانید:
- برنامه منظم خواب داشته باشید؛ هر شب در ساعت مشخصی به تخت بروید و از صفحهنمایشها ۱ ساعت قبل از خواب فاصله بگیرید.
- محیط خواب را با دمای مناسب (۱۸–۲۰ درجه)، تاریکی کامل و سکوت بهینه کنید.
چشمانداز آینده
اگرچه ارتباط مستقیم علیتی بین بیخوابی مزمن و زوال عقل هنوز اثبات نشده، نتایج این مطالعه هشدار میدهد که بیخوابی مزمن فراتر از خستگی روزانه، ممکن است عاملی قابلتوجه در فرسایش زودرس مغز باشد. تحقیقات آتی میتواند اثربخشی مداخلات رفتاری و دارویی بر بهبود خواب و کاهش خطرات شناختی را روشنتر کند.
امیرمهدی صارمی
من فارغالتحصیل رشته برنامهریزی شهری هستم و از همان دوران دانشگاه به مسائل مربوط به شهر و زندگی شهری علاقهمند شدم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالاتی درباره معماری و فضای شهری در یک وبلاگ تخصصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار در حوزه شهری و محیط زیست در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش شهری در یک مجله خبری معتبر فعالیت میکنم و تلاش دارم با پوشش رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و معماری، به بهبود کیفیت زندگی شهری کمک کنم.