آخرین ویرایش در دسامبر 23, 2025 توسط امیرمهدی صارمی
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تاکید بر نفوذ گسترده هوش مصنوعی و مدیریت داده در تمامی گرایشهای مهندسی، از تحول بنیادین در رویکردهای آموزشی و پژوهشی دانشگاهها سخن گفت. وی اهمیت دادهکاوی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق را در پیشبرد دانش و فناوری بیبدیل دانست و خواستار آمادگی کامل سیستم آموزش عالی برای این انقلاب شتابان شد. این دگرگونی نه تنها سرفصلهای درسی را بازنویسی میکند، بلکه رویکرد دانشگاهها را به آموزش و پژوهش در عصر دیجیتال به کلی تغییر میدهد.
هوش مصنوعی و مدیریت داده: یک دگرگونی بنیادین در مهندسی
عباس سروش، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در شانزدهمین کنفرانس بینالمللی فناوری اطلاعات و کنفرانس تخصصی هوش مصنوعی و مدیریت داده که در دانشکده مهندسی برق این دانشگاه برگزار شد، به تشریح ابعاد گسترده این تحولات پرداخت. وی تصریح کرد که امروز، مفاهیمی چون مدیریت داده، دادهکاوی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق دیگر صرفاً مباحثی تخصصی برای چند رشته خاص نیستند، بلکه به جزء لاینفک و جداییناپذیر تمامی رشتههای مهندسی تبدیل شدهاند. این دگرگونی، دانشگاهها را ملزم میسازد تا خود را با سرعت هر چه تمامتر برای ادغام این فناوریها در برنامههای آموزشی و پژوهشی خود آماده سازند تا بتوانند با نیازهای روزافزون بازار کار و صنعت همگام شوند.
بازنگری سرفصلها: ورود هوش مصنوعی به قلب آموزش عالی
بررسیهای صورتگرفته بر سرفصلهای آموزشی مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) نشان میدهد که طی دو تا سه سال اخیر، تغییرات چشمگیری در این زمینه رخ داده است. به گفته رئیس دانشگاه امیرکبیر، حتی در رشتههای سنتیتر مهندسی نظیر مهندسی عمران، دروس مرتبط با هوش مصنوعی و دادهکاوی به شکلی گسترده تعریف و ارائه شدهاند. این رویکرد بیانگر پذیرش اجتنابناپذیری هوش مصنوعی در ساختار دانش مهندسی و نیاز روزافزون به تخصصهای نوین در این حوزه است. سروش این روند را به درستی "انقلاب شتابان" توصیف کرد که بنیانهای آموزش و پژوهش را عمیقاً دستخوش تغییر قرار داده و فرصتهای جدیدی برای حل مسائل پیچیده جهانی فراهم آورده است.
مدیریت داده، پیشران نوآوری و توسعه با هوش مصنوعی
در عصر حاضر، تحقیقات علمی و پیشرفتهای فناورانه به شدت متکی بر دادهها و تحلیل آنها هستند. رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید کرد که بدون یک سیستم مدیریت داده کارآمد و توانایی تحلیل صحیح حجم عظیم اطلاعات، دستیابی به نوآوری و توسعه علمی امکانپذیر نخواهد بود. هوش مصنوعی به عنوان ابزاری قدرتمند، قابلیت استخراج الگوها، پیشبینیها و بینشهای عمیق از این دادهها را فراهم میآورد و در نتیجه، مسیرهای جدیدی را برای حل مسائل پیچیده مهندسی میگشاید. این همافزایی میان هوش مصنوعی و مدیریت داده، ظرفیتهای بیسابقهای برای ارتقاء کارایی، دقت و خودکارسازی در تمامی بخشهای صنعتی و علمی ایجاد کرده و آینده تولید و خدمات را شکل میدهد.
ضرورت همهگیر شدن دانش هوش مصنوعی در دانشگاهها
سروش در ادامه سخنان خود بر اهمیت پیادهسازی عملی مفاهیم هوش مصنوعی و مدیریت داده در خود ساختار دانشگاه تاکید کرد. وی با اشاره به وجود ۱۸ دانشکده مهندسی در دانشگاه امیرکبیر، خاطرنشان ساخت که پیش از توصیه به صنایع و سایر نهادها، باید این مفاهیم در داخل دانشگاه و توسط تمامی کارکنان، از بخشهای اداری گرفته تا اجرایی، در سطوح مختلف درک و به کار گرفته شوند. این دیدگاه، لزوم یک رویکرد جامع را برای پذیرش فناوریهای نوین برجسته میسازد:
آموزش فراگیر: ارائه دورههای آموزشی مناسب برای سطوح مختلف کارکنان و اساتید، با تمرکز بر کاربردهای عملی هوش مصنوعی.
فرهنگسازی: ترویج فرهنگ استفاده صحیح و مسئولانه از هوش مصنوعی و دادهها برای جلوگیری از کاربردهای جزیرهای و ناکارآمد که میتواند مانع پیشرفت همهجانبه شود.
این اقدام، بستری مناسب برای حداکثر بهرهبرداری از پتانسیلهای بیشمار هوش مصنوعی و تضمین پیشرفت مستمر دانشگاه در عصر دیجیتال خواهد بود.
آینده مهندسی در گرو درک عمیق هوش مصنوعی و مدیریت داده
با توجه به "انقلاب شتابان" در حوزه هوش مصنوعی، آینده مهندسی به شدت با توانایی سازمانها و افراد در درک و بهکارگیری این فناوریها گره خورده است. دانشگاهها در این میان نقش کلیدی ایفا میکنند؛ نه تنها در تولید دانش و تربیت متخصصان، بلکه در فرهنگسازی و آمادهسازی کل جامعه برای مواجهه با این تغییرات. امید است برگزاری چنین کنفرانسهایی بتواند جریانی فراگیر در آموزش و پژوهش ایجاد کند تا همگان بتوانند از فرصتهای بینظیر این تحول بزرگ، که هوش مصنوعی و مدیریت داده در کانون آن قرار دارند، به بهترین نحو ممکن بهرهمند شوند. این تنها راه برای حفظ پویایی، رقابتپذیری و ارتقای سطح علمی و فناورانه کشور خواهد بود و نقشی اساسی در تعیین جایگاه ایران در اقتصاد دانشبنیان جهانی ایفا خواهد کرد.
مطالب مرتبط
- ابراهیم حیدری در پیامی به مناسبت درگذشت اشرف بروجردی از خدمات او تجلیل کرد
- لرستان پیشگام نهضت نوسازی مدارس؛ پایان انتظار کودکان برای فضاهای آموزشی استاندارد
- مراسم تشییع پیکر آیت الله شاهچراغی در دامغان با حضور پرشور مردم برگزار شد
- مسجد مقدس جمکران میزبان بزرگترین جشنهای ولادت حضرت زهرا (س) و روز مادر میشود
امیرمهدی صارمی
من فارغالتحصیل رشته برنامهریزی شهری هستم و از همان دوران دانشگاه به مسائل مربوط به شهر و زندگی شهری علاقهمند شدم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۶ با نوشتن مقالاتی درباره معماری و فضای شهری در یک وبلاگ تخصصی آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان خبرنگار در حوزه شهری و محیط زیست در چندین رسانه مشغول به کار شدم. در حال حاضر، به عنوان دبیر بخش شهری در یک مجله خبری معتبر فعالیت میکنم و تلاش دارم با پوشش رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و معماری، به بهبود کیفیت زندگی شهری کمک کنم.