در مراسمی تخصصی با حضور دامپزشکان، مسئولان بهداشتی و نمایندگانی از دستگاه‌های اجرایی، از کتاب «دستورالعمل اجرایی کشتارگاه‌های صنعتی دام» نوشته حسن اختیارزاده و هادی تبرائی در مشهد رونمایی شد. این اثر با هدف یکسان‌سازی رویه‌های فنی و ارتقای سلامت محصولات طیور و دام، استاندارد جدیدی را در فرآیند کشتار و کنترل کیفیت در سطح استان و فراتر از آن معرفی می‌کند.
ضرورت تدوین سندی جامع
پیش‌ازاین، خلأ دستورالعمل واحد و هماهنگ در کشتارگاه‌های صنعتی موجب تفاوت قابل‌توجه روش‌ها، ریسک بالاتر آلودگی میکروبی و بروز ناهماهنگی در نظارت می‌شد. تدوین این کتاب راهنما:
- مبنای دانش‌محور و نظرات اساتید دانشگاه‌های شیراز و مشهد را در کنار تجربه عملی مراکز استان قرار داده
- ضوابط فنی، بهداشتی و زیست‌محیطی را مطابق استانداردهای سازمان جهانی دامپزشکی (OIE) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) تطبیق داده است
محورهای کلیدی دستورالعمل
۱. معیارهای ساختاری و چیدمان خطوط کشتار برای جلوگیری از انتقال آلودگی متقاطع
۲. استانداردهای بهسازی و ضدعفونی مستمر تجهیزات و مسیرهای انتقال گوشت
۳. ضوابط دفع پسماندهای دامی و مدیریت فاضلاب با تأکید بر حفظ محیط زیست
۴. روش‌های نمونه‌برداری و آزمون‌های میکروبی برای تضمین سلامت محصول نهایی
فرآیند تدوین و هم‌افزایی نهادی
نویسندگان پس از گردآوری مصوبات اولیه از سال ۱۴۰۰، پیش‌نویس را در اختیار ادارات کل آموزش دامپزشکی و معاونت‌های بهداشتی استان‌های سراسر کشور قرار دادند. پیشنهادات و نقدهای کارشناسی:
- در چندین جلسه مشترک با رؤسای بهداشت و اساتید دامپزشکی بررسی شد
- نظرات مراجع تخصصی و تجربه میدانی کارکنان کشتارگاه‌ها در فاز پایلوت آزمایش شد
چشم‌انداز اجرا و تأثیرات اقتصادی
اجرای هدفمند این دستورالعمل از ابتدای سال آینده، علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، زمینه افزایش صادرات محصولات گوشتی استان را مهیا می‌کند. انتظار می‌رود:
- اعتماد مصرف‌کننده داخلی و خارجی به بهداشت گوشت ایرانی تقویت شود
- کشتارگاه‌ها با بهره‌گیری از الگوی واحد، سرعت و کیفیت خدمات را بالا ببرند
با تکمیل فرآیند تصویب در شورای عالی استاندارد و پیگیری مستمر دستگاه‌های ذی‌ربط، این کتاب راهنما می‌تواند الگوی ملی برای مدیریت بهینه کشتارگاه‌های صنعتی و تضمین زنجیره تأمین سالم دام و طیور باشد.
