در روزهای اخیر، تصاویر متعددی از مجسمههایی با طراحی نامتعارف در اماکن عمومی شهر رشت و برخی دیگر از شهرهای ایران در فضای مجازی منتشر شده که واکنشهای گستردهای را در پی داشته است. این آثار که بهدلیل ظاهر متفاوتشان مورد توجه کاربران قرار گرفتهاند، بحثهایی را درباره منشأ ساخت و هدف نصب آنها برانگیختهاند.
مجسمههایی متفاوت با هدفی انسانی
برخی منابع خبری به نقل از شهرداری رشت اعلام کردهاند که این مجسمهها توسط کودکان مبتلا به اوتیسم ساخته شدهاند و نصب آنها در سطح شهر با هدف حمایت از این گروه خاص انجام شده است. با این حال، نبود اطلاعرسانی کافی و شفاف درباره این پروژه، موجب برداشتهای نادرست و حتی تمسخرهایی در فضای مجازی شده که با هدف اولیه این اقدام در تضاد است.
نقدهای ناآگاهانه؛ آسیب به پیام انسانی اثر
در واکنش به این اتفاق، حمید نیکورای، شهردار پیشین شهرستانهای آذربایجان شرقی، در یادداشتی تأکید کرده است که قضاوتهای عجولانه و بدون شناخت، میتواند پیامهای عاطفی و انسانی نهفته در آثار هنری را تخریب کند. او نوشت: «این مجسمهها حاصل ذهن و دستان کودکانی هستند که جهان را متفاوت از ما تجربه میکنند. زیبایی این آثار در صداقت احساس و نیت پاک نهفته است، نه در کمال فنی.»
وی افزود: «نبود توضیح کافی در کنار مجسمهها و انتخاب مکانهای نامناسب برای نصب آنها، باعث شد تا پیام اصلی پروژه گم شود و به جای همدلی، شاهد قضاوتهای سطحی باشیم.»
ضرورت اطلاعرسانی مؤثر و انتخاب مکانهای مناسب
نیکورای در ادامه یادداشت خود تأکید کرد که اطلاعرسانی درباره چنین پروژههایی باید بخشی جداییناپذیر از خود اثر باشد. نصب پلاکهای توضیحی، استفاده از رسانهها برای بیان هدف پروژه و انتخاب مکانهایی با بار معنایی مانند پارکها، مراکز فرهنگی یا آموزشی میتوانست از سوءتفاهمها جلوگیری کرده و به آگاهیبخشی عمومی درباره اوتیسم کمک کند.

هنر به مثابه زبان احساس؛ دعوت به تأمل و احترام
این مجسمهها، صرفاً اشیای تزئینی نیستند؛ بلکه نمادهایی از احساس، توانایی و حضور کودکانی هستند که با چالشهای ارتباطی و اجتماعی دستوپنجه نرم میکنند. پیش از صدور حکم و قضاوت، باید پرسید: «این اثر از کجا آمده و چه پیامی دارد؟» شاید اگر با نگاهی آگاهانه و مهربانانه به این آثار بنگریم، به جای تمسخر، احترام و همدلی جایگزین شود.
در نهایت، این اتفاق یادآور مسئولیت سنگین نهادهای فرهنگی و شهری در اطلاعرسانی دقیق و حمایت از هنرهای اجتماعی است؛ هنری که میتواند پلی میان تفاوتها و بستری برای آموزش و همدلی باشد.