طراحی و ساخت نخستین سنسور ارتعاشات پیشرفته بومی با فناوری ترکیبی میکرو و اپتیک در دانشگاه امیرکبیر
پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به طراحی و تولید نخستین نمونه بومی سنسور ارتعاشات با فناوری ترکیبی میکرو و اپتیک شدند؛ سنسوری بسیار دقیق، کوچک و مقرون‌به‌صرفه که قابلیت رقابت با نمونه‌های پیشرفته خارجی را دارد و می‌تواند در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار گیرد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه امیرکبیر، این پروژه توسط تیمی متشکل از حامد براتی، علیرضا جباری، محمد عسگری و یاسر خادمی و با راهنمایی علمی دکتر فرشاد برازنده انجام شده است. سنسور طراحی‌شده در این طرح، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و دانش بومی، بدون وابستگی به تجهیزات خارجی، به‌طور کامل در داخل کشور تولید شده و آماده ورود به مراحل صنعتی‌سازی است.
این سنسور برخلاف نمونه‌های رایج که از فناوری‌های پیزوالکتریک یا خازنی بهره می‌برند، با ترکیب فناوری‌های میکرو و اپتیک ساخته شده است. یکی از نوآوری‌های کلیدی در طراحی این محصول، استفاده از ساختار فلزی روی بستر شفاف به جای سیلیکون است؛ روشی که منجر به کاهش قابل‌توجه هزینه تولید، افزایش دقت عملکرد و کاهش نویز شده است.
از نظر فنی، سنسور جدید دارای ویژگی‌هایی چون ابعاد بسیار کوچک، توانایی تشخیص ارتعاش، نیرو و حرکت در دو جهت، عملکرد پایدار در شرایط سخت محیطی و بازه عملکردی گسترده‌تر نسبت به نمونه‌های موجود است. این قابلیت‌ها آن را برای استفاده در حوزه‌های مختلف از جمله مهندسی سازه، پزشکی، توانبخشی، دامپزشکی، رباتیک، ورزش، گوشی‌های هوشمند، خودرو و سیستم‌های ناوبری مناسب کرده است.
نمونه‌های خارجی مشابه این سنسور معمولاً با هزینه‌ای بالغ بر ۱۰۰۰ دلار عرضه می‌شوند، در حالی که نمونه بومی ساخته‌شده در آزمایشگاه ریزفناوری دانشگاه امیرکبیر با هزینه‌ای معادل یک‌پنجم قابل تولید است. این تفاوت چشمگیر در هزینه، در کنار استقلال فناورانه، می‌تواند نقش مهمی در توسعه صنایع داخلی ایفا کند.
به گفته تیم تحقیقاتی، تاکنون هیچ نمونه داخلی یا خارجی شناخته‌شده‌ای وجود ندارد که همزمان از فناوری اپتیک و میکرو روی ساختار فلزی و بستر شفاف بهره‌برده باشد. این ویژگی منحصربه‌فرد، سنسور طراحی‌شده را به یک دستاورد نوآورانه در حوزه فناوری‌های پیشرفته تبدیل کرده است.
مقاله علمی مربوط به این پروژه، که شامل جزئیات روش ساخت و مزایای استفاده از بستر شفاف است، در مرحله انتشار در ژورنال‌های معتبر بین‌المللی قرار دارد. گام بعدی این طرح، آزمایش عملکرد سنسور در محیط‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی، به‌ویژه در حوزه دامپزشکی و صنایع دقیق خواهد بود. این موفقیت می‌تواند نقطه عطفی در مسیر بومی‌سازی فناوری‌های نوین و ارتقای توانمندی‌های علمی کشور باشد.
