وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به آنچه آن را «مداخله‌جویانه» خواندن اتحادیه اروپا در مسائل منطقه‌ای و ادعاهای مطرح‌شده درباره جزایر سه‌گانه و برنامه‌های دفاعی و هسته‌ای ایران توصیف کرد، دست به احضار سفرا اروپا زد تا اعتراض رسمی تهران به دیپلمات‌های اروپایی ابلاغ شود.
دلیل و محتوای اعتراض در جریان احضار سفرا اروپا
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در جلسه احضار سفرا اروپا ضمن تأکید بر «حاکمیت بلامنازع ایران» بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، حمایت اتحادیه اروپا از ادعای یک عضو شورای همکاری خلیج فارس را نقض حاکمیت ملی خواند و آن را محکوم کرد. همچنین در جریان احضار سفرا اروپا، هرگونه دخالت یا قضاوت درباره برنامه‌های موشکی و دفاعی ایران به‌عنوان موضوعی ذاتی برای دفاع از کشور مردود اعلام شد و نسبت به اتهامات مطرح‌شده در حوزه هسته‌ای نیز به‌ویژه از سوی سه کشور اروپایی عضو برجام انتقاد شد.
پیامدهای دیپلماتیک و حوزه‌های پیگیری پس از احضار سفرا اروپا
- تاکید بر ادامه پیگیری قضایی و دیپلماتیک برای پاسخگویی طرف اروپایی نسبت به آنچه تهران «قصور و دخالت» می‌خواند.
- درخواست شفاف‌سازی و پرهیز از موضع‌گیری‌های یک‌جانبه در مسائل منطقه‌ای از سوی اتحادیه اروپا و کشورهای عضو.
تحلیل فرآیندی از اقدام احضار سفرا اروپا
اقدام به احضار سفرا اروپا نشان‌دهنده تصمیم تهران برای انتقال موضوعات مورد اختلاف از سطح بیانیه‌های رسانه‌ای به میدان تعامل مستقیم دیپلماتیک و الزام‌آورکردن طرف مقابل به پاسخگویی است. این روش هم پیامی داخلی برای تقویت موضع دولت در برابر افکار عمومی دارد و هم به‌عنوان ابزاری برای افزایش فشار دیپلماتیک و گرفتن تعهدات واضح‌تر از طرف اروپایی عمل می‌کند.
توصیه‌ها و گام‌های بعدی پس از احضار سفرا اروپا
- ادامه دیالوگ دیپلماتیک از مسیرهای رسمی همراه با ثبت مکتوب اعتراضات و خواسته‌ها برای فراهم‌سازی زمینه پیگیری حقوقی یا سیاسی در مجامع بین‌المللی.
- افزایش هماهنگی میان دستگاه‌های داخلی مرتبط برای ارائه مستدل و مستند از مواضع ایران در موضوعات مورد اختلاف تا پاسخ‌ها و مذاکرات آتی ساختارمند و نتیجه‌محور شود.
جمع‌بندی
احضار سفرا اروپا نمودی از تشدید تنش‌های دیپلماتیک بین تهران و برخی بازیگران اروپایی است؛ اقدامی که هدفش گرفتن توضیحات روشن، ثبت رسمی اعتراض‌ها و تلاش برای جلوگیری از تکرار موضع‌گیری‌هایی است که تهران آن را دخالت در امور حاکمیتی خود می‌داند. استمرار این روند نیازمند ترکیبی از دیپلماسی فعال، شفاف‌سازی حقوقی و مدیریت رسانه‌ای برای کاهش مخاطرات و هدایت اختلاف‌ها به مسیرهای قانونی و مذاکراتی است.
